گروه «Q Group»، وزارت علوم و آموزش عالی جمهوری قزاقستان و دانشگاه ایالتی آریزونا ASU، آمریکا در حال ایجاد یک دانشگاه بین‌المللی جدید به نام دانشگاه نوآوری و فناوری "اینوتک" با پشتیبانی ASU هستند. این توافقنامه در نشست رهبران کشورهای آسیای مرکزی و آمریکا در قالب «C5+1» و با حضور قاسم ژومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان، امضا شد.

همان‌طور که دفتر مطبوعاتی «Q Group» اعلام کرد، اینوتک به یک سرمایه‌گذاری استراتژیک در توسعه سرمایه انسانی و تربیت نیروی کار برای اقتصاد دیجیتال تبدیل خواهد شد. این پروژه در چارچوب دستور رئیس‌جمهور مبنی بر گسترش دسترسی به آموزش عالی باکیفیت و افزایش ظرفیت دانشجویان در دانشگاه‌های پیشرو کشور اجرا می‌شود.

بولات پرالیف، بنیان‌گذار «Q Group» می‌گوید:

ایجاد این دانشگاه جدید تنها افزودن یک مؤسسه آموزشی دیگر نیست، بلکه پروژه‌ای بزرگ است که قرار است به کاتالیزوری برای نوآوری و تربیت نیروی انسانی برای اقتصاد دیجیتال کشور تبدیل شود. ما این کار را طبق دستور رئیس دولت و به عنوان بخشی از استراتژی نوسازی آموزش انجام می‌دهیم.

به گفته وی، افتتاح اینوتک پاسخی به تقاضای فزاینده برای آموزش باکیفیت است: بیش از نیمی از جمعیت قزاقستان زیر ۳۰ سال سن دارند، در حالی که پوشش آموزش عالی زیر ۶۰ درصد باقی مانده است. دولت و صنعت به متخصصانی در حوزه‌های IT، هوش مصنوعی، کلان‌داده‌ها (Big Data) و توسعه پایدار نیاز دارند. این دانشگاه امکان دریافت آموزش در سطح جهانی را در داخل قزاقستان فراهم می‌کند که نیاز به تحصیل در خارج از کشور را کاهش می‌دهد.

در عکس: آیسولو جان‌ِگیزووا رئیس دانشگاه Q University)، ریک شانگرا (رئیس Cintana Education، و جولیا روزن (معاون ابتکارات آکادمیک جهانی دانشگاه آریزونا).

شرکای کلیدی پروژه عبارتند از:

دانشگاه ایالتی آریزونا (ASU): که بیش از ۱۰ سال متوالی به عنوان دانشگاه شماره ۱ در نوآوری در ایالات متحده شناخته شده است.

موسسه آموزشی سینتانا (Cintana Education): که پشتیبانی کارشناسی و ادغام در شبکه جهانی دانشگاه‌ها را فراهم می‌کند.

دانشگاه اینوتک برنامه دارد تا سال ۲۰۳۶ میلادی، ۶۲۰۰ دانشجو را آموزش دهد، سطح بالای اشتغال‌زایی فارغ‌التحصیلان را تضمین کند و به بستری برای پیاده‌سازی فناوری‌های پیشرفته تبدیل شود.

این دانشگاه در سه محور توسعه خواهد یافت:

آموزش آینده: با برنامه‌هایی در حوزه‌های تجارت، فناوری‌های دیجیتال، مهندسی و بهداشت.

ادغام با صنعت: شامل دوره‌های کارآموزی اجباری و داشتن استودیوی سرمایه‌گذاری خطرپذیر (Venture Studio) اختصاصی.

مدل دو پردیسی: پردیس شهری در سال ۲۰۲۶ و پردیس نوآوری در سال ۲۰۲۸ افتتاح خواهند شد.

مسئولان شرکت تأکید می‌کنند که استراتژی بازاریابی آن‌ها بر "نسل آلفا" - خالقان آینده فناوری‌ها و راهکارها - متمرکز است. اولین دوره پذیرش دانشجو برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده است.

اطلاعات تکمیلی:

معرفی دانشگاه ایالتی آریزونا و مدل آموزشی سینتانا (Cintana)

۱. جایگاه جهانی دانشگاه ایالتی آریزونا (ASU)

دلیل اصلی تأکید خبر بر «نوآوری»، رتبه خیره‌کننده این دانشگاه در همین شاخص خاص است:

رتبه ۱ در نوآوری (Innovation): طبق رتبه‌بندی معتبر «US News & World Report»، دانشگاه ASU برای ۱۰ سال متوالی (۲۰۱۶-۲۰۲۵) به عنوان نوآورترین دانشگاه آمریکا انتخاب شده است. نکته قابل توجه این است که در این شاخص، ASU بالاتر از دانشگاه‌های مشهوری مانند «ام‌آی‌تی» (MIT) و «استنفورد» قرار گرفته است. این رتبه به دلیل رویکردهای نوین در آموزش، تحقیقات بین‌رشته‌ای و استفاده از فناوری در تدریس به آن اعطا شده است.

تأثیرگذاری جهانی (Impact): در رتبه‌بندی «Times Higher Education»، این دانشگاه اغلب در بین ۱۰ دانشگاه برتر جهان از نظر تأثیرگذاری بر «اهداف توسعه پایدار سازمان ملل» (SDGs) قرار دارد.

رتبه کلی علمی: در رتبه‌بندی‌های کلی جهانی (مانند QS و Times)، این دانشگاه معمولاً در بازه ۲۰۰ دانشگاه برتر جهان قرار دارد. اگرچه از نظر رتبه کلی شاید در بین ۱۰ دانشگاه اول نباشد، اما در رشته‌های خاصی مانند مدیریت زنجیره تأمین (Supply Chain)، تحلیل داده‌های تجاری و مهندسی جزو بهترین‌های دنیاست.

۲. مدل آموزشی «سینتانا» (Cintana Education)

شرکت «سینتانا» که در متن خبر به آن اشاره شده، در واقع نقش «پل ارتباطی» و «مدیریت اجرایی» را بازی می‌کند.

مدل «Powered by ASU»: سینتانا شبکه‌ای به نام «Cintana Alliance» ایجاد کرده که شامل بیش از ۳۰ دانشگاه در کشورهای مختلف است. دانشگاه‌هایی که عضو این شبکه می‌شوند (مثل اینوتک در قزاقستان)، برچسب «Powered by ASU» دریافت می‌کنند.

مزایای این مدل برای دانشجویان قزاق:

دسترسی به محتوا: دانشگاه اینوتک به مخزن عظیم محتوای درسی ASU (شامل طرح درس‌ها و منابع آنلاین) دسترسی خواهد داشت، بنابراین دانشجویان در قزاقستان دقیقاً همان مطالبی را می‌خوانند که دانشجویان در آمریکا می‌خوانند.

مدرک دوگانه (Dual Degree): این مدل معمولاً به دانشجویان اجازه می‌دهد که با گذراندن بخشی از تحصیل در کشور خود و بخشی دیگر (یا به صورت آنلاین) در ASU، دو مدرک دریافت کنند (یکی از دانشگاه محلی و یکی از آمریکا).

زبان انگلیسی: تمرکز شدید بر آموزش زبان انگلیسی برای آماده‌سازی دانشجویان جهت ورود به بازارهای جهانی.

انتخاب این مدل نشان می‌دهد که قزاقستان به جای تأسیس یک دانشگاه سنتی از صفر، به دنبال «وارد کردن» یک سیستم آموزشی آماده و تست شده است تا سریع‌تر به هدف تربیت نیروی کار دیجیتال برسد.

مقایسه‌ پروژه جدید قزاقستان (اینوتک) و پروژه مشابه در ازبکستان (AUT)

۱. ازبکستان: پیشگام در اجرا

در حالی که قزاقستان تازه توافق‌نامه را امضا کرده، ازبکستان این مرحله را پشت سر گذاشته و دانشگاه فعال است. نام دانشگاه عبارت است از  دانشگاه آمریکایی فناوری تاشکند (American University of Technology - AUT)

این دانشگاه با فرمان رئیس‌جمهور ازبکستان در ژوئیه ۲۰۲۴ تأسیس شد و برای سال تحصیلی ۲۰۲۴-۲۰۲۵ دانشجو پذیرفت.

شرکای کلیدی نیز دقیقاً همان مدل قزاقستان؛ یعنی همکاری با Arizona State University و مدیریت اجرایی Cintana Education است. تمرکز گسترده‌تری دارد؛ علاوه بر مهندسی و IT، در حوزه‌های بهداشت، معماری و طراحی، اقتصاد و روابط بین‌الملل نیز فعالیت می‌کند.

۲. قزاقستان: متمرکز بر آینده و دیجیتال

قزاقستان با کمی تأخیر وارد این مدل خاص شده، اما به نظر می‌رسد تمرکز تخصصی‌تری دارد. نام دانشگاه عبارت است از دانشگاه نوآوری و فناوری (اینوتک).

وضعیت فعالیت این دانشگاه در مرحله برنامه‌ریزی. توافق‌نامه در نوامبر ۲۰۲۵ امضا شده و اولین پذیرش دانشجو برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده است.

شرکای کلیدی این دانشگاه نیز عبارتند از: Q Group + ASU + Cintana.

رشته‌های مورد نظر این دانشگاه تمرکز بسیار شدید بر «اقتصاد دیجیتال» (هوش مصنوعی، کلان‌داده، توسعه پایدار) دارد. رویکرد آن‌ها هدف قرار دادن «نسل آلفا» است که نشان‌دهنده نگاه به آینده دورتر است.

تحلیل و جمع بندی

این همزمانی تصادفی نیست. آمریکا (از طریق ASU و سینتانا) در حال ایجاد یک «کمربند آموزشی» در آسیای مرکزی است.

مزیت ازبکستان این است که سرعت عمل دارد. دولت میرضیایف نشان داده که در جذب برندهای آموزشی سریع‌تر عمل می‌کند و بروکراسی کمتری نسبت به همسایه شمالی خود دارد.

اقدام قزاقستان احتمالا در قالب پروژه اینوتک پاسخی به این نگرانی است که مبادا قزاقستان (که همیشه قطب آموزش منطقه بود)، قافیه را به تاشکند ببازد. تمرکز قزاقستان بر «هوش مصنوعی» تلاشی برای متمایز کردن خود از رویکرد عمومی‌تر ازبکستان است.

آلماتی قزاقستان

        

منابع:

https://tengrinews.kz/tengri-institutions/kazahstane-poyavitsya-novyiy-mejdunarodnyiy-universitet-586096/

https://kz.kursiv.media/2025-11-07/fvfv-v-almaty-v-2026-godu-poyavitsya-universitet-pri-podderzhke-arizona-state-university/

https://ru.elordainfo.kz/obrazovaniye/v-almaty-otkroetsya-mezhdunarodnyy-universitet-innotech-sovmestno-s-arizona-state-university